Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι το βασικό παθογόνο συστατικό πολλών μεταβολικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Ορίζεται ως μια κατάσταση, κατά την οποία οι περιφερικοί ιστοί του οργανισμού δεν ανταποκρίνονται στην έκκριση ινσουλίνης. Σε φυσιολογικές συνθήκες, η ινσουλίνη αποτελεί μια ορμόνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας για την διαχείριση της γλυκόζης στο αίμα. Τρώμε κάτι, εκκρίνεται η ινσουλίνη, δίνει το σήμα στα κύτταρα να απορροφήσουν την γλυκόζη και να την μετατρέψουν σε ενέργεια.
Όταν υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη, τα κύτταρα των μυών, του λίπους και του ήπατος δεν αντιδρούν επαρκώς στην ινσουλίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η γλυκόζη να αδυνατεί να εισέλθει στα κύτταρα του σώματος και αυτά να μην μπορούν να την χρησιμοποιήσουν.
Στα πρώτα στάδια της ινσουλινοαντίστασης, δεν παρατηρείται αύξηση των επιπέδων γλυκόζης, διότι τα β- κύτταρα του παγκρέατος, αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης. Αυτό γίνεται προκειμένου να ρυθμιστούν φυσιολογικά τα επίπεδα γλυκόζης και να εκτελεστούν και οι υπόλοιπες λειτουργίες της ινσουλίνης (υπερινσουλιναιμία).
Όμως, σε περίπτωση που η αντίσταση στην ινσουλίνη συνεχίζεται, μειώνεται η ινσουλινοευαισθησία Τα κύτταρα συνηθίζουν στα συνεχή αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης, δεν ανταποκρίνονται στις εντολές της και εμφανίζεται ανοχή στη γλυκόζη.
Τότε, αρχίζει να εμφανίζεται σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ.
Που οφείλεται η αντίσταση στην ινσουλίνη
Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι απόρροια συνήθως διάφορων παραγόντων ή συνδυασμός αυτών.
Αυτοί μπορεί να είναι το αυξημένο βάρος, η ηλικία, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η διατροφή πλούσια σε απλούς υδατάνθρακες (π.χ. αρτοσκευάσματα, μπισκότα, δημητριακά πρωινού με ζάχαρη).
Επίσης, ρόλο παίζουν το οικογενειακό ιστορικό, το κάπνισμα, η μακροχρόνια χρήση στεροειδών και αντιψυχωσικών φαρμάκων και οι διαταραχές ύπνου.
Στις γυναίκες συγκεκριμένα, επιβαρυντικοί παράγοντες για την αντίσταση στην ινσουλίνη είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και ο διαβήτης κύησης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αντίστασης στην ινσουλίνη
Η διάγνωση της αντίστασης στην ινσουλίνη γίνεται εάν υπάρχουν τρία ή περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Αυξημένη περίμετρος μέσης
Τιμές για γυναίκες >88 εκατοστών και στους και άνδρες >102 εκατοστών.
Αυξημένη κούραση
Η έντονη κόπωση κατά την αντίσταση στην ινσουλίνη οφείλεται στο γεγονός ότι το σώμα δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει τη γλυκόζη για ενέργεια.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το σώμα να οδηγείται σε μειωμένη ενέργεια και αυξημένη κούραση.
Αυξημένη συχνοουρία
Το σώμα προσπαθεί να αποβάλλει την περίσσεια γλυκόζης. Η γλυκόζη διηθείται από την κυκλοφορία του αίματος στα νεφρά και έπειτα τα νεφρά επαναρροφούν το σάκχαρο πίσω στην κυκλοφορία του αίματος. Όταν όμως τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλά, τα νεφρά δεν μπορούν να απορροφήσουν ξανά όλη την περίσσεια ζάχαρης.
Έτσι, η επιπλέον γλυκόζη στα νεφρά αναγκάζει το σώμα να μεταφέρει τη ζάχαρη στα ούρα και να απορροφήσει νερό από τους ιστούς του σώματος. Αυτό οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής ούρων.
Αυξημένη δίψα
Η αυξημένη ανάγκη σε νερό συμβαίνει καθώς η συχνότερη ούρηση που προκαλείται, οδηγεί το σώμα να χάνει περισσότερα υγρά.
Υψηλό σάκχαρο στο αίμα
Τιμές: 100-125 mg / dl (προδιαβήτης) ή πάνω από 125 (διαβήτης).
Υψηλά τριγλυκερίδια
Τιμές: 150 ή υψηλότερα, ή λήψη φαρμάκων για την μείωση των υψηλών επιπέδων στο αίμα.
Χαμηλές τιμές HDL
Τιμές κάτω από 50 για τις γυναίκες και 40 για τους άνδρες – ή λήψη φαρμάκων για την αύξηση των χαμηλών επιπέδων (HDL).
Υψηλή πίεση του αίματος
Τιμές 130 και 85 mmHg ή υψηλότερες.
Μυρμήγκιασμα στα κάτω άκρα
Το μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα πόδια είναι αποτέλεσμα της βλάβης των νεύρων λόγω της αντίστασης της ινσουλίνης.
Δερματικές αλλαγές
Οι μασχάλες ή η πλάτη και τα πλαϊνά του λαιμού, μπορεί να αποκτήσουν ένα πιο σκούρο χρώμα. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται μέλαινα ακάνθωση (acanthosis nigricans).
Επίσης, συμπτώματα ινσουλίνοαντίστασης είναι η υψηλή γλυκόζη αίματος νηστείας και η νευρικότητα.
Τι επιπτώσεις έχει η αντίσταση στην ινσουλίνη
Η αντίσταση στην ινσουλίνη συνδέεται με βασικά προβλήματα υγείας και το κυριότερο και πιο σύνηθες είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ. Επίσης, μπορεί να ενισχύσει τις φλεγμονές στο σώμα και τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Παράλληλα, σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων και χοληστερίνης, γεγονός που οδηγεί σε αθηρωμάτωση και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Επιπλέον, η αντίσταση στην ινσουλίνη, οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους και ταυτόχρονη αδυναμία απώλειας του. Η αύξηση του σωματικού βάρους αφορά σπλαχνικό λίπος που εναποτίθεται στην κοιλιακή χώρα. Συγκεκριμένα, όταν το σώμα παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να αντισταθμίσει τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αποθηκεύει και περισσότερο λίπος.
Ακόμη, η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στη λειτουργία και την κινητικότητα του γαστρεντερικού συστήματος.
Τέλος, μπορεί να προκαλέσει μη αλκοολική λιπαρή ηπατική νόσο (NAFLD). Πρόκειται για μια κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο για ηπατική βλάβη και καρδιακή νόσο.
Πώς αντιμετωπίζεται η αντίσταση στην ινσουλίνη
Ισορροπημένη διατροφή
Η κατάλληλη διατροφή για την αντίσταση στην ινσουλίνη βασίζεται στις αρχές μιας ισορροπημένης διατροφής και στο πρότυπο της Μεσογειακής Πυραμίδας.
Ειδικότερα, θα πρέπει να αποφεύγονται οι απλοί υδατάνθρακες και όσοι έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη. Τέτοιοι είναι η ζάχαρη, τα αναψυκτικά, τα αρτοσκευάσματα και τα λευκά ζυμαρικά.
Η διατροφή θα πρέπει να περιέχει σύνθετους υδατάνθρακες όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, γλυκοπατάτα, όσπρια, φρούτα και λαχανικά. Αυτό συμβαίνει καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και προκαλούν κορεσμό.
Ακόμα, η αύξηση πρόσληψης ω-3 λιπαρών οξέων ενδεχομένως μειώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Τα ω-3 λιπαρά, τα συναντάμε στο ελαιόλαδο, στα λιπαρά ψάρια, στους ξηρούς καρπούς κλπ.
Ωστόσο, είναι σημαντικό παράλληλα να γίνεται και μείωση των τρανς λιπαρών, που βρίσκονται στα επεξεργασμένα και στα τηγανητά τρόφιμα. Τέλος, θα πρέπει να μειωθεί η πρόσληψη κορεσμένου λίπους, το οποίο συναντάμε στα ζωικά προϊόντα.
Μείωση σωματικού βάρους
Σε περίπτωση που το άτομο με αντίσταση στην ινσουλίνη έχει επιπλέον βάρος, θα πρέπει να ακολουθήσει ένα διατροφικό πλάνο με σκοπό την απώλεια βάρους.
Ένταξη φυσικής δραστηριότητας
Η άσκηση συμβάλλει στον καλύτερο έλεγχο της γλυκόζης και στη μείωση της ινσουλινοαντίστασης. Σύμφωνα με μελέτες, χρειάζεται ιδανικά, 30 λεπτά ήπιας αερόβιας άσκησης καθημερινά.
Το είδος της άσκησης μπορεί να είναι οποιοδήποτε, όχι απαραίτητα ένα οργανωμένο άθλημα.
Καλή ποιότητα ύπνου και αντίσταση στην ινσουλίνη
Ο βαθύς και οκτάωρος ύπνος μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης.
Μείωση στρες
Η καλύτερη διαχείριση του άγχους και του στρες είναι απαραίτητη στην μείωση της ινσουλινοαντοχής.
Επίπεδα βιταμίνης D3 στο αίμα
Υπάρχουν πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα που σχετίζουν τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D3 με την εμφάνιση αντίστασης στην ινσουλίνη.
Επομένως, θα πρέπει να καταναλώνουμε τροφές εμπλουτισμένες σε d3 και να εκτιθέμεθα επαρκώς στον ήλιο. Και βέβαια, εφόσον συσταθεί από επαγγελματία υγείας, να λαμβάνεται συμπλήρωμα.
Επιστημονική διατροφική υποστήριξη σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη
Σας απασχολεί το θέμα της αντίστασης στην ινσουλίνη και θέλετε υπεύθυνη καθοδήγηση;
Το Διαιτολογικό γραφείο Αλεξάνδρα Βιρβίλη μπορεί να βοηθήσει ώστε να βελτιώσετε την σχέση σας με την διατροφή που θα οδηγήσει σε απώλεια βάρους και σε βελτίωση της υγείας σας.
Θα χαρούμε να σας εξυπηρετήσουμε και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- Καλέστε μας στο 6956217339
- Συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας στην ιστοσελίδα μας
- Στείλτε μας email στο info@virvili.gr