Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι σοβαρές ψυχικές ασθένειες με πολυπαραγοντικά αίτια και επικίνδυνες συνέπειες για την σωματική και ψυχική υγεία.
Αναφέρθηκαν για πρώτη φορά τον 17ο αιώνα, αλλά αυξήθηκαν δραματικά στα τέλη του 20ου αιώνα. Ξεκίνησαν στις δυτικές χώρες, ενώ πλέον τις συναντάμε σε όλο τον κόσμο και η τυπική ηλικία έναρξης τους είναι η εφηβεία.
Όπως θα αναφέρουμε στην συνέχεια, η θεραπεία των διαταραχών πρόσληψης τροφής απαιτεί την εμπλοκή ειδικά εκπαιδευμένων επαγγελματιών υγείας και συγκεκριμένα υποστηρικτικά πρωτόκολλα.
Ποιές είναι οι Διατροφικές Διαταραχές
Σύμφωνα με την έκδοση κειμένου του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5-TR) της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Eταιρείας οι κύριοι τύποι Διατροφικών Διαταραχών περιλαμβάνουν την Νευρική Ανορεξία, την Νευρική Βουλιμία και την Αδηφαγική Διαταραχή.
Ο επιπολασμός των Διατροφικών Διαταραχών αυξάνεται ανησυχητικά παγκοσμίως και οι παθήσεις αυτές μπορούν να επηρεάσουν άτομα όλων των φύλων, ηλικιών, εθνικοτήτων, σχημάτων σώματος, βαρών, σεξουαλικών προσανατολισμών και κοινωνικοοικονομικών καταστάσεων. Μάλιστα, οι στατιτικές δείχνουν ότι οι γυναίκες έχουν υψηλότερο επιπολασμό από τους άνδρες (2-3 φορές υψηλότερο).
Οι Διατροφικές Διαταραχές αν δεν θεραπευτούν μπορούν να προκαλέσουν μια ευρεία ποικιλία προβλημάτων ακόμα και τον θάνατο. Η έγκαιρη ανίχνευση και παρέμβαση λοιπόν είναι σημαντικές.
Ωστόσο, μόνο περίπου οι μισοί άνθρωποι με διαταραχή πρόσληψης τροφής θα αναζητήσουν και θα λάβουν θεραπεία.
Tύποι διατροφικών διαταραχών και κριτήρια διάγνωσης
Όπως ήδη αναφέρθηκε, υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι Διατροφικών Διαταραχών.
Νευρική Ανορεξία
Σύμφωνα με το (DSM-5-TR), η Ανορεξία μπορεί να διαγνωστεί εάν κάποιος έχει περιορισμένη ενεργειακή πρόσληψη που οδηγεί σε επικίνδυνα χαμηλό σωματικό βάρος.
Ταυτόχρονα, διέπεται από φόβο αύξησης και ανακριβή αντίληψη του σωματικού βάρους ή του σχήματος του.
Νευρική Βουλιμία
Τα κριτήρια για την Νευρική Βουλιμία περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενη κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Αμέσως μετά συνοδεύεται από επαναλαμβανόμενες ακατάλληλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές όπως έμετος, υπερβολική άσκηση και χρήση καθαρτικών. Και οι δύο συμπεριφορές εμφανίζονται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για 3 μήνες.
Αδηφαγική Διαταραχή
Η Αδηφαγική Διαταραχή μπορεί να διαγνωστεί εφόσον ο ασθενής καταναλώνει μεγάλες ποσότητες φαγητού πολύ γρήγορα παρότι δεν πεινάει.
Ένα αδηφάγο άτομο δεν σταματά το γεύμα μέχρι να αισθανθεί δυσφορία, ενώ δεν ακολουθούν αντισταθμιστικές συμπεριφορές, αλλά τύψεις και ενοχές.
Γιατί προκαλούνται οι Διατροφικές Διαταραχές
Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι πολύ περίπλοκες ασθένειες και εξακολουθούμε να μην κατανοούμε πλήρως τι ακριβώςτις προκαλεί.
Μερικά αίτια είναι ψυχολογικά όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, άγχος, προβλήματα οικογενειακής επικοινωνίας, σεξουαλική ή σωματική κακοποίηση, αδυναμία αντιμετώπισης συναισθημάτων ή τελειομανία.
Υπάρχουν επίσης κοινωνικοί παράγοντες, που περιλαμβάνουν μηνύματα που δείχνουν ότι «για να είσαι ευτυχισμένος και επιτυχημένος πρέπει να είσαι λεπτός». Για παράδειγμα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης παρουσιάζουν συνεχώς εικόνες του «ιδανικού» σχήματος σώματος, τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες. Αυτοί οι τύποι μηνυμάτων και κοινωνικής πίεσης μπορεί να προκαλέσουν δυσαρέσκεια για το σώμα, ακραίες δίαιτες και ανθυγιεινές μεθόδους ελέγχου του βάρους.
Επίσης, σε χώρους αθλητισμού υπάρχουν πολλοί αυταρχικοί προπονητές, ειδικά σε αθλήματα όπως το μπαλέτο και επιβάλλουν στα παιδιά αυστηρές δίαιτες για την επίτευξη ενός πιο λεπτού σώματος.
Ωστόσο, υπάρχουν και βιολογικοί παράγοντες που προκαλούν Διατροφικές Διαταραχές όπως η αλλοιωμένη λειτουργία ορισμένων ορμονών ή νευροδιαβιβαστών.
Ποιες είναι οι συνέπειες των Διατροφικών Διαταραχών
Οι Διατροφικές Διαταραχές μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές στην υγεία των ασθενών και η εμπλοκή ειδικά εκπαιδευμένων Επαγγελματιών Υγείας για την θεραπεία τους είναι επιβεβλημένη.
Συνέπειες Ανορεξίας
Τα άτομα με Νευρική Ανορεξία με μαθηματική ακρίβεια εμφανίζουν οστεοπενία ή οστεοπόρωση.
Επίσης, λόγω της μειωμένης λήψης θρεπτικών συστατικών παρουσιάζεται δυσκοιλιότητα, αφυδάτωση και αναιμία. Ακόμα, τα ανορεξικά άτομα αποκπτούν αδύναμα νύχια και μαλλιά, ενώ έχουν κατάθλιψη και πέφτουν συχνά σε λήθαργο.
Το σώμα των ανορεξικών καταναλώνει όλα τα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια που έχει αποθηκευμένη. Αυτό έχει σαν με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να αξιοποιεί το αποθηκευμένο λίπος και τον αποθηκευμένο μυϊκό ιστό. Με αυτόν τον τρόπο, προσπαθεί να διατηρήσει τον εγκέφαλο υγική και να εκτελέσει τις λειτουργίες που είναι απαραίτητες για την ζωή.
Όλες οι παραπάνω ανισορροπίες που προκαλεί η Νευρική Ανορεξία μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια ή ακόμα και θάνατο.
Συνέπειες Βουλιμίας
Η Νευρογενής Βουλιμία ανήκει στις αθόρυβες Διατροφικές Διαταραχές αλλά μπορεί να προκαλέσει επίσης διάφορα σοβαρά προβλήματα υγείας.
Λόγω των συχνών εμετών τα βουλιμικά άτομα έχουν σοβαρά γαστρεντερικά προβλήματα και οδοντικά προβλήματα. Υποφέρουν από αφυδάτωση καθώς και έχουν απώλειες καλίου και νατρίου.
Συνέπειες Αδηφαγίας
Η Αδηφαγική Διαταραχή συνοδεύεται συνήθως από σοβαρή παχυσαρκία μιας και λείπουν οι αντισταθμιστικές συμπεριφορές.
Μακροχρόνια λοιπόν, τα αδηφάγα άτομα μπορεί να νοσήσουν από διάφορα καρδιαγγειακή ή μεταβολικά νοσήματα όπως σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση καθώς και άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις.
Συμπερασματικά
Ο όρος «Διατροφικές Διαταραχές» είναι διαφορετικός από τον όρο «διαταραγμένη διατροφή».
Οι Διατροφικές Διαταραχές αναφέρονται σε διαγνωσμένες ασθένειες που προσδιορίζονται από καθορισμένα κριτήρια και συμπτώματα με εμφανιζόμενες επιπλοκές στην υγεία. Είναι εξαιρετικής σημασία η άμεση αντιμετώπιση, καθώς μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο.
Η διαταραγμένη διατροφή αναφέρεται σε συμπεριφορές όπως αυτοαποκαλούμενος εμετός, αυστηρή δίαιτα για απώλεια βάρους, ευκαιριακή άμετρη κατανάλωση φαγητού, νηστεία ή υπερβολική άσκηση. Ωστόσο, και αυτές οι συμπεριφορές πρέπει να αξιολογούνται προσεκτικά επειδή μπορούν να εξελιχθούν σε πραγματικές διατροφικές διαταραχές.
Και στις δύο περιπτώσεις ο θεραπευτής Διατροφολόγος πρέπει να διαθέτει την κατάλληλη εμπειρία και εκπαίδευση για την ορθή αξιολόγηση του περιστατικού και την κατάλληλη διαχείριση.
Επιστημονική υποστήριξη για Διατροφικές Διαταραχές
Έχετε την υπόνοια ότι εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο ενδεχομένως να νοσεί από μια διαταραχή πρόσληψη τροφής;
Το Διαιτολογικό γραφείο μας μπορεί να σας βοηθήσει. Είμαι Διαιτολόγος Διατροφολόγος στην Ηγουμενίτσα και πιστοποιημένη Master Practitioner στην αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών.
Γνωρίζω τα πρωτόκολλα θεραπείας που πρέπει να ακολουθηθούν στις Διατροφικές Διαταραχές και αν χρειαστεί, μπορώ να συστήσω την κατάλληλη διεπιστημονική ομάδα υποστήριξης.
Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- Καλέστε με στο 6956217339
- Συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας στην ιστοσελίδα μου
- Στείλτε μου email στο info@virvili.gr