Το συστηματικό Σκληρόδερμα ή Σκληροδερμία αποτελεί μια χρόνια αυτοάνοση συστηματική νόσο, που προσβάλλει αρχικά το δέρμα.
Χαρακτηρίζεται από βλάβη των μικρών αγγείων και ινών των οργάνων που προσβάλλει, με αποτέλεσμα την σκλήρυνση τους και ανήκει στα σπάνια αυτοάνοσα νοσήματα με επιπολασμό 10-20/1.000.000 ετησίως.
Εντοπίζεται σε όλες τις φυλές και συχνότερα εμφανίζεται στις γυναίκες. Ωστόσο, προσβάλλει τόσο άνδρες όσο και παιδιά. Στους περισσότερους ασθενείς εμφανίζεται μετά την τρίτη δεκαετία της ζωής τους.
Το σκληρόδερμα και οι μορφές του
Η νόσος παρουσιάζει δύο τύπους. Όταν προσβάλλει μόνο το δέρμα ονομάζεται Περιορισμένη Συστημική Σκλήρωση.
Συγκεκριμένα, αυτή η μορφή περιλαμβάνει δερματικές βλάβες στο θώρακα, στη ράχη, στο πρόσωπο, στα χέρια και στα πόδια. Δεν εκδηλώνεται σε άλλα όργανα, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να έχουν θετικές προοπτικές και να μην κινδυνεύει η ζωή τους. Δηλαδή, η Περιορισμένη Συστημική Σκλήρωση είναι κυρίως κοσμητικό πρόβλημα.
Υπάρχει όμως και η Διάχυτη Συστημική Σκλήρωση. Πρόκειται για ταχέως εξελισσόμενη μορφή της πάθησης που επιδρά σε μεγάλη περιοχή του δέρματος και στα εσωτερικά όργανα. Είναι αρκετά σοβαρή για τη ζωή του ασθενούς καθώς προκαλεί σημαντικές δυσλειτουργίες.
Γιατί εμφανίζεται το Σκληρόδερμα
Το Σκληρόδερμα δεν είναι μεταδοτική νόσος και τα αίτια εμφάνισης του δεν έχουν κατανοηθεί ακόμα και είναι άγνωστα.
Από διάφορες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε δίδυμα δεν φάνηκε να κληρονομείται. Παρόλα αυτά, χρειάζονται περισσότερες έρευνες καθώς οι ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα παρουσιάζουν κληρονομική προδιάθεση.
Συμπτώματα σκληροδέρματος
Τα συμπτώματα του σκληροδέρματος διαφέρουν ανάλογα με τους τύπους του.
Ωστόσο, σχεδόν όλοι οι ασθενείς θα εμφανίσουν το φαινόμενο Raynaud. Δηλαδή, σε έκθεση στο κρύο, τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών θα αλλάξουν χρώμα σε ωχρό ή μπλε. Ταυτόχρονα, θα υπάρχει και έντονος πόνος.
Στους ασθενείς με εντοπισμένο Σκληρόδερμα οι δερματικές βλάβες που εμφανίζονται έχουν ωοειδές σχήμα και είναι ερυθρές με μελάγχρωση. Επίσης, μπορεί να εμφανίσουν δερματική βλάβη που μοιάζει με γραμμή ή παχιά ταινία, μη φυσιολογικού χρώματος σε κάποιο άκρο. Σπανιότερα, παρουσιάζεται στο μέτωπο.
Όσο αφορά τους ασθενείς με διάχυτο Σκληρόδερμα, εμφανίζουν σκλήρυνση του δέρματος σε μεγάλη επιφάνεια του σώματος. Συνήθως προσβάλλονται όργανα όπως η καρδιά, οι πνεύμονες και τα νεφρά και οι νοσούντες συχνά αισθάνονται κόπωση, μειωμένη όρεξη, πρήξιμο και πόνο στις αρθρώσεις.
Από τις πιο σοβαρές επιδράσεις της νόσου είναι η Πνευμονική Ίνωση και η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση (ΠΑΥ). Τέλος, οι ασθενείς με διάχυτο Σκληρόδερμα υποφέρουν από δακτυλικά έλκη, δηλαδή πληγές στα δάκτυλα, οι οποίες εμποδίζουν τις καθημερινές δραστηριότητες τους.
Σκληρόδερμα και εγκυμοσύνη
Οι γυναίκες με Συστηματικό Σκληρόδερμα μπορούν να τεκνοποιήσουν εφόσον έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την εκδήλωση της νόσου και επιβεβαιωθεί ότι δεν έχουν προσβληθεί ζωτικά όργανα.
Είναι ιδιάζουσας σημασίας κατά την κύηση η έγκυος να είναι υπό παρακολούθηση από τον γυναικολόγο και τον ρευματολόγο της. Επίσης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν τυχόν φάρμακα που μπορεί να λαμβάνει η έγκυος, γιατί μπορεί να είναι επιβλαβή για το έμβρυο.
Αντιμετώπιση Σκληροδέρματος
Δεν υπάρχει ακριβής θεραπεία για το σκληρόδερμα. Χρησιμοποιούνται διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την ύφεση των συμπτωμάτων της ασθένειας και τον περιορισμό της βλάβης των υπόλοιπων οργάνων.
Υπάρχουν διάφορα φαρμακευτικά σχήματα, που ανάλογα τα συμπτώματα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασθενούς, ο γιατρός επιλέγει ποιο θα χορηγήσει. Ωστόσο, στο συστηματικό σκληρόδερμα, η θεραπευτική προσέγγιση μπορεί να θεωρηθεί εξατομικευμένη, καθώς κάθε ασθενής μπορεί να παρουσιάζει διαφορετικές επιπλοκές.
Γενικά, προτείνεται το σώμα των ασθενών να διατηρείται ζεστό και να μην εκτίθεται σε ακραίες θερμοκρασίες. Τέλος, η άσκηση και η φυσιοθεραπεία βοηθάνε σημαντικά στην διατήρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων.
Σκληρόδερμα και διατροφική αντιμετώπιση
Για τους ασθενείς με Σκληρόδερμα προτείνονται οι γενικές κατευθύνσεις για τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Πιο συγκεκριμένα, να ακολουθείται μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, χωρίς επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη και αναψυκτικά. Επίσης, να αποφεύγεται η κατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ.
Ιδιάζουσας σημασίας είναι η διακοπή του καπνίσματος και οποιασδήποτε ναρκωτικής ουσίας.
Η επαρκής ενυδάτωση είναι σημαντική για το δέρμα των ασθενών με Σκληρόδερμα διότι ενισχύει την διατήρηση της ελαστικότητας του και την προστασία από καθημερινούς τραυματισμούς. Ακόμη, οι ασθενείς με Σκληρόδερμα είναι ωφέλιμο να διατηρούν ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται σε όσους υποφέρουν από δυσφαγία λόγω της αυξημένης εναπόθεσης κολλαγόνου στο γλωσσικό και οισοφαγικό χιτώνα. Το ίδιο ισχύει και για αυτούς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συστήνονται μαλακές τροφές, συχνά και μικρά γεύματα και επαρκή πρόσληψη υγρών μετά από κάθε γεύμα.
Στις περιπτώσεις που έχει προσβληθεί το έντερο, πρέπει να συστήνεται η αποφυγή μια διατροφής με περιορισμένες άπεπτες φυτικές ίνες διότι μπορούν να προκληθούν διάρροια και απώλεια βάρους.
Επιστημονική υποστήριξη στην διατροφή για Σκληρόδερμα
Έχετε εμφανίσει συμπτώματα Σκληροδέρματος και επιθυμείτε να κάνετε την κατάλληλη διατροφή;
Το Διαιτολογικό γραφείο Αλεξάνδρα Βιρβίλη εξειδικεύεται σε πλήθος αυτοάνοσων νοσημάτων και μπορεί να καταρτίσει για εσάς ένα πλήρες διατροφικό πλάνο προσαρμοσμένο στις δικές σας ανάγκες.
Θα χαρούμε να σας εξυπηρετήσουμε και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- Καλέστε μας στο 6956217339
- Συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας στην ιστοσελίδα μας
- Στείλτε μας email στο info@virvili.gr